De geheimen van de Margarita Maria Alacoquekerk

Video: beeldend kunstenaar Harrie de Kroon over de expositie: De geheimen van de Margarita Maria Alacoquekerk.

De geheimen van de Margarita Maria Alacoquekerk.

Als je in een leegstaande kerk een tentoonstelling maakt, kun je verwachten dat de tentoonstelling ook een podium biedt voor de discussie over de herbestemming van leegstaande kerken. Deze discussie was voor mij de aanleiding om een onderzoek te doen naar de herbestemming van kerken, dat heb ik beschreven in een artikel naar aanleiding van de tentoonstelling ‘De geheimen van de Margarita Maria Alacoquekerk’. Deze tentoonstelling was te zien van 8 april tot en met 7 mei 2017 in de, aan de eredienst onttrokken, Margarita Maria Alacoquekerk van pastoor Harm Schilder in Tilburg.

Foto: Pastoor Harm Schilder en broeder Franciscus met de raaf van Elia in de pastorie van de MMA kerk.

Voor het maken van de tentoonstelling had ik geen vooropgesteld plan, maar ik besloot om te reageren op dat wat zich zou aandienen en openbaren. De eerste dag van de voorbereiding op de tentoonstelling stond ik alleen in de kerk en liet mij door de ruimte leiden. Al gauw vond ik een plaats waar ik stil bleef staan, een ankerpunt. Terwijl ik op deze plaats stond, hoorde ik op het zelfde ogenblik een explosie boven mijn hoofd. Ik keek omhoog en zag dat de lamp uit elkaar knalde. De tijd leek even stil te staan en zag de glasscherven als een grote witte wolk boven mij. Ik deed twee stappen naar achteren en de glasscherven vielen voor mijn voeten op de grond.

De plek waar ik naar de glasscherven op de grond keek werd het vetrekpunt van de tentoonstelling in de kerk. Hier plaatste ik de representant van de patrones van deze kerk, de Heilige Margarita Maria Alacoque, en ik liet haar naar de glasscherven op de grond kijken.

Foto: representant van de Heilige Margarita Maria Alacoque (rechts) en broeder Franciscus (links).

Op de plek waar Margarita Maria staat en naar de glasscherven kijkt (bovenstaande foto) wordt letterlijk zichtbaar gemaakt dat het licht van deze kerk uit is gegaan. En dat het licht van meerdere kerken in Noord-Brabant is uitgegaan. Dit tot groot verdriet voor diegenen die de kerk als ontmoetingsplek met God en het spiritueel leven in de gemeenschap mogelijk maakten.

Margarita Maria Alacoque is een Franse mystica (Verosvres, 22 juli 1647 – Paray-le- Monial, 16 oktober 1690). Zij heeft door haar werk vormgegeven aan de devotie tot het Heilige Hart. Het habijt die de representant van Margarita Maria draagt is een authentieke habijt van de kloosterorde waar Margarita Maria zuster was. In de vitrinekast achter Margarita Maria weerspiegelt haar silhouet en wordt een relikwie van haar getoond.

Foto: Broeder Franciscus in zijn cel tijdens de tentoonstelling: De geheimen van de Margarita Maria Alacoquekerk.

Broeder Franciscus leerde ik kennen als trouwe acoliet van Harm Schilder, pastoor van de Margarita Maria Alacoquekerk. In de dagkapel van deze kerk is nog iedere dag een ochtendmis. Broeder Franciscus vertelde mij dat hij drie jaar in een klooster in België bij de ongeschoeide karmelieten had verbleven. Hij liet mij weten dat de leer voor hem nog somberder mocht en is om die reden uitgetreden. Het klooster wat hij precies voor ogen heeft, had hij nog niet kunnen vinden. Ik stelde broeder Franciscus voor om een cel in te richten op het altaar van de Margarita Maria Alacoquekerk die hij gedurende de tentoonstellingsperiode dag en nacht als zijn klooster kon gebruiken. Hiermee werd de autonome zoektocht van broeder Franciscus naar zijn roeping een belangrijk aspect van de tentoonstelling.

Foto: studietafel van broeder Franciscus.

Deze periode zou Franciscus de mogelijkheid bieden om te studeren, bidden en mediteren om zijn roeping te onderzoeken en wat hij precies van een kloosterleven verwacht. Broeder Franciscus nam deze uitdaging met zichzelf aan en vertelde mij dat God zijn mensen apart zet net als de profeet Elia, die zich verborg bij de beek Krit die bij de Jordaan uitkomt. God had de raven bevolen om Elia eten te brengen. Broeder Franciscus voelde zich net als Elia en zijn eten kreeg hij gedurende de tentoonstellingsperiode onder anderen van pastoor Schilder die in de pastorie naast de kerk woont.

Door de aanwezigheid van broeder Franciscus bleef er een verbinding met de kerk en haar gemeenschap. Hiermee kreeg ook de kerkgemeenschap een stem en werd ze emotioneel betrokken bij de overgang van een sacraal gebruik naar een nieuwe invulling van het gebouw.