Op 1 juli 2025 wordt vanaf 10.30 uur door de dames van Keti Koti de laatste hand gelegd aan herdenkingsmonument Witness, in de ZB in Middelburg. Witness is vervaardigd uit een voormalig paalhoofd, die gedurende het slavernijverleden opgroeide als boom in Suriname. Het betreft de derde Witness uit een serie van drie, als verwijzing naar de trans-Atlantische driehoekshandel in slaven.
De onthulling gaat gepaard met een bijzonder ritueel, uitgevoerd door de dames van Keti Koti Zeeland. Met het ritueel komt het heden en verleden samen, in het teken van herinnering en herstel.
Zeeuwse Paalhoofden getuigen van slavenhandel
Witness is het laatste deel van een serie van drie sculpturen, die verwijzen naar de trans-Atlantische driehoekshandel. De eerste Witness staat bij de entree van de HZ University of Applied Sciences in Middelburg, sinds het Herdenkingsjaar Slavernijverleden in 2023. De tweede Witness staat sinds november 2024 in het Zeeuws Archief en is daar te zien in de tentoonstelling ‘Ooggetuigen van de slavenhandel’.
De drie Witness sculpturen van Zeus Hoenderop zijn gemaakt uit monumentale Surinaamse boomstammen die meer dan 80 jaar geleden met de hand werden gekapt, de kaplijnen zijn nog steeds zichtbaar in de stam. Na de kap is de stam verscheept naar Zeeland, waar zij dienden als paalhoofd, om het land tegen de zee te beschermen.
Het hout met de naam Basralocus of Groenhart komt van een boom die gemiddeld 100 jaar nodig had om te groeien tot een doorsnede van ruim een meter, voordat deze gekapt werd. Deze bomen waren dus 180 jaar geleden getuige van de slavenhandel in Suriname, bieden via doorkijkjes in de stam een symbolisch venster naar het verleden.
In de stammen van de drie Witnesses zijn roestvrijstalen druppels verwerkt. Deze druppels zijn geslepen uit ‘Kom’, het Slavernij Herdenkingsmonument Vlissingen, en verwijzen naar het water, bloed, zweet en tranen die de levens van ons allen verbinden. De kroon op het monument is een verwijzing dat de stam kroongetuige van de slavenhandel is geweest (crown witness).
Het kunstwerk herinnert ons eraan hoe diep slavernij verweven is met onze huidige samenleving. Op Walcheren staan ruim 100.000 paalhoofden om erosie van de kust tegen te gaan. En voor wie verder kijkt, zijn het de kroongetuigen van de slavenhandel waar het land door wordt beschermd.
E muhénan di Keti Koti ta pone e último touche riba “Witness”, un monumento di herensia ku ta representá e marka profundo di e historia di sla.
Den uma fu Keti Koti e bondru kon na wan fu kaba ” Witness”.Wan spesrutu monument fu memre den dipi marki ini a ten fu katibo.
De vrouwen van Keti Koti legden de laatste hand aan “Getuige”, een erfgoedmonument dat de diepe sporen van de Šla-geschiedenis vertegenwoordigt.
In het huis van Keti Koti was de bondru als een “Getuige”. Een speciaal monument werd herdacht in de diepe grafsteen van tien slaven.
Witness / 2025 / 38 cm x 38 cm x 210 cm / in beheer van ZB Middelburg totdat deze derde Witness geplaatst kan worden bij het toekomstige Internationale Kenniscentrum Slavernijverleden in Zeeland.
Sprankelend en overduidelijk
Geweldig .